Thèm một nắm xôi gói trong lá chuối lại thương ngoại rưng rưng.

- Cười...không có nghĩa là hạnh phúc..
 Vì phía sau nụ cười đó là sự chua xót , tự dối lòng mình.
 - Im lặng...không có nghĩa là vô cảm..
 Mà phía sau sự im lặng đó là một trái tim lặng câm không biết nói gì khi đối mặt với sự thật

Trận gió bấc đầu tiên tràn về trong đêm, mới hôm qua còn mặc áo cộc, mà sớm nay ra đường ai cũng xúng xính áo khoác đủ màu.

Đi làm qua cổng trường Võ Thị Sáu thấy học sinh xúm xít mua xôi. Những thúng xôi đủ màu, còn nóng giẫy, thơm mùi nếp mới. Lại nhớ ngày còn bé, ở với bà Ngoại, Ngoại cũng nấu xôi bán, vào mỗi mùa thu cho đến đầu mùa xuân. Đó là những ngày vui vẻ trong chuỗi tuổi thơ đầy màu sắc của tôi.

Ngày đó cuộc sống còn nhiều khó khăn, ăn sáng còn là khái niệm khá xa xỉ với đa số người. Thế nhưng gánh xôi của ngoại lúc nào cũng rất đắt hàng. Phần vì ngoại nấu xôi ngon, cẩn thận. Phần vì xôi của ngoại rẻ. Trẻ con chỉ 200 đồng là có nắm xôi chắc dạ đến trường. Người lớn chỉ 500 -700 đồng là có thể yên tâm làm việc đến trưa.

Để có thúng xôi bán vào mỗi buổi sáng, công việc của người nấu xôi phải bắt đầu từ chiều hôm trước. Nhặt sạn ở nếp, ở đậu. Ngoại tôi tính cẩn thận làm cái gì cũng chu đáo. Gạo nếp trắng phau , tròn căng như con ong non, đổ ra sàng nhặt hết sạn, hạt mốc, hạt hỏng. Lần lượt đến đậu xanh, bắp (ngô), đậu phộng (lạc) cũng vậy.

Sau đó nếp, bắp được cho vào ngâm, các loại đậu thì lúc gần nấu mới bỏ ngâm.

Nhiệm vụ chính của tôi là lau lá. Đầu thu lá sen còn nhiều, trong các loại lá gói xôi, gói xôi bằng lá sen là thơm nhất. Mùi thơm thanh, dịu của lá sen "rước" mùi nếp mới là một sự kết hợp hoàn hảo. Cuối thu sen tàn hết, tôi phải đi xin lá chuối khô của hàng xóm, về lau bằng khăn ướt cho sạch, tách ra từng tấm nhỏ, xếp vào bó để mai ngoại gói xôi. Tôi thích nhất là đi xin lá, vốn dĩ "khôn lỏi" tôi thừa sức "dụ" lũ trẻ trong xóm cắt lá chuối của nhà chúng cho tôi. Tha hồi làm "thủ lĩnh",  mà chiều tối vẫn có từng ôm lá đã lau, xếp sạch sẽ thành từng bó. Cứ thế mùi hung húc của lá chuối khô trở thành một phần trong tuổi thơ tôi.

Từ 3 giờ sáng, khi trời còn tối đen, tôi còn say ngủ. Ngoại tôi thức dậy: ngâm đậu, đãi đậu, luộc bắp và đậu phộng. Cái bếp cứ đỏ lửa từ lúc đó cho đến sáng.

Khi sương giăng giăng ngoài ngõ, là lúc xôi chín. Mùi xôi quyện với mùi hành phi thơm phức, xuyên qua lớp sương dày ở sân, bay đến tận giường.

Tôi nằm trong chăn mà biết ngay ngoại đang xúc xôi nào ra thúng: xôi vò thơm mùi đậu xanh, thoáng chút vani rất ngọt. Xôi đậu phộng ít mùi, chỉ thấy beo béo, dìu dịu. Xôi trắng nấu toàn bằng nếp thơm mùi rất thanh. Xôi bắp ngoài mùi nếp, còn có mùi bắp non vừa thơm mát. Thỉnh thoảng  ngày rằm, ngoại nấu thêm xôi gấc tôi cũng biết ngay, ngoài mùi gấc đặc trưng xôi này còn có mùi beo béo ngọt ngọt của đường mỡ. Cũng có khi ngoại nấu xôi đậu đen, xôi mì (sắn) dù cùng từ nếp, nhưng mỗi loại có mùi rất riêng mà chẳng bao giờ tôi lẫn được.

Mỗi sáng, riêng chuyện chọn một gói xôi để ăn cũng là một công việc khó khăn đối với tôi (tôi vốn "nghiện" của nếp). Xôi bắp với những hạt bắp trắng, mềm xen lẫn những hạt nếp thật dẻo, đậu xanh mịn, lại bùi, hành phi vừa thơm vừa giòn. Xôi vò vàng óng như nắng thu, chẳng hạt nào dính vào hạt nào, mỗi hạt được phủ một lớp đậu xanh mịn, thêm chút hành phi tóp mỡ ăn rất ngon chỉ tội hơi khô.

Xôi đậu phộng tuy màu sắc không hấp dẫn, lại ăn không chẳng có gì kèm nhưng rất bùi mà ít ngán.

Thỉnh thoảng đổi món ăn xôi trắng với chút hành phi, vừa nhẹ bụng cũng rất ngon.

Nhưng ngon nhất phải kể đến món xôi gấc, thứ xôi chỉ có trong tuần rằm hoặc cưới hỏi. Tôi say mê màu đỏ sậm quyến rũ của nó, cái màu khi nhìn thấy nó nhiều cô thiếu nữ đã mơ về mơ về hạnh phúc lứa đôi. Gấc thấm sâu vào từng hạt gạo để khi nấu lên hạt nào hạt nấy căng mọng, đỏ tươi. Thơm mùi gấc. Món này ăn không, nhai thật mềm, lại beo béo ngòn ngọt rất tuyệt. Ngoại nắm cho tôi một nắm bọc trong tấm lá chuối khô cho tôi mang đến trường còn người tất tả gánh hàng ra chợ.

Ngày nay cùng với sự phát triển của kinh tế, cái ăn cũng dễ dàng hơn. Ăn ngon trở thành nhu cầu. Cùng với vô số các loại thức ăn sáng ra đời, bữa sáng ngày nay trở thành bữa chính. Riêng xôi, ngoài những loại truyền thống giờ có nhiều món xôi mới sang trong hơn, ăn kèm xúc xích, lạp sườn, chả, thịt gà, thịt kho…Vào bất cứ lúc nào: sáng sớm, trưa muộn, chiếu tối, thậm chí cả đêm khuya. Mẹ tôi công việc bận bịu chẳng có thời gian nấu cho gia đình một bữa xôi sáng. Ngoại tôi đã quá già để nấu được một nồi xôi, già đến nỗi thỉnh thoảng không cả nhận được ra tôi.

Sáng nay đi qua hàng xôi, thèm một nắm xôi gói trong lá chuối lại thương ngoại rưng rưng.


Fr : lovedegiocuondi.blogspot.com